Çocuk gelişiminde fiziksel bakım ihtiyaçlarını karşılamak ne kadar önemliyse sosyalleşmeyi sağlamak da aynı şekilde gereklidir. Çocuğun karakter oluşumu sırasında hayatına sonradan giren paylaşma yeteneği, başkalarına karşı saygılı ve hoşgörülü olmasına yardımcıdır. Ancak aynı zamanda bir çocuğa paylaşma duygusunu öğretmek ebeveynlerin en çok zorlandığı konular arasındadır. Özellikle tek yetişen veya yeterince sosyalleşmeyen çocuklar, paylaşmanın ne olduğunu bilmeden büyüyerek kıskanç ve bencil bireylere dönüşebilirler. O halde paylaşmak, paylaşmayı bilmeyen çocuğa nasıl öğretilir birlikte inceleyelim.
Paylaşmayı Bilmeyen Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
Paylaşma, çocuğun kişisel gelişiminde büyük rol oynayan önemli bir duygudur ve sonradan öğrenilir. Çünkü diğer pek çok duygu gibi paylaşım da çocukların çevresinden görerek uygulayabileceği bir olgudur. Dolayısıyla çocuğun paylaşıma elverişli bir ortamda bulunmaması veya kardeşinin olmaması, bu duyguyu erken yaşta tanımasını engelleyerek büyümesine yol açabilir.
Genellikle sınırlı sosyal çevreye sahip çocuklarda görülen paylaşamama problemi ebeveynlerin, “Çocuğa paylaşma nasıl öğretilir” sorusunu sık sık araştırmasına sebep olur. Aslında empati, sabır, iletişim gibi pek çok olumlu beceri ile yakından ilişkili olan paylaşım duygusu çocuklara birçok farklı yöntemle kolaylıkla öğretilebilir:
- Çocuğunuzu erken yaşta eğitin.
Çocuklar erken yaşta yeni bilgiler almaya ve beceriler geliştirmeye hazırdır, bu nedenle paylaşmak okul öncesi dönemde çok daha kolay ve hızlı şekilde öğrenilebilir. Birçok kişisel gelişim özelliğinde olduğu gibi, paylaşma kavramının da daha rahat algılanması için en ideal yaş aralığı 2-3 yaş civarıdır. Çünkü bu yaşlarda çocuk, çevresindeki insanlara ve diğer çocuklara karşı daha meraklı hale gelecek ve onları tanımak isteyecektir.
Çocuklar anne babalarının hareketlerini taklit etme eğilimindedir, bu nedenle paylaşma eğitimine başlarken kendi davranışlarınızı gözden geçirmeniz ve ona paylaşımı aşılayacak eylemlerde bulunmanız çok önemlidir. Örneğin; çocuğunuzun yanındayken eşyalarınızı ve yiyeceklerinizi başkalarıyla paylaşarak ona bunun normal olduğunu gösterebilirsiniz.
Çocuklar paylaşımın önemini her zaman tam olarak anlayamayabilir ve bu nedenle eşyalarına karşı korumacı davranabilir. Bu aşamada ona bu eylemin önemini açıklayabilir ve her zaman vazgeçmek anlamına gelmediğini anlatabilirsiniz. Ayrıca hangi eşyalarını paylaşacağına kendi vermesini sağlayarak ona özgürlük tanıyabilirsiniz.
- Empati kurmasını sağlayın.
Empati yeteneği oluşması nispeten zor bir olgudur, bu nedenle çocuğun yardımlaşma ve paylaşım gibi duygularda zorlanmasına neden olabilir. Fakat doğru yönlendirmeler sayesinde ona bu duyguyu kolayca aşılayabilirsiniz. Örneğin; başkasında görüp beğendiği bir eşyayı almak istediğinde, buna karşılık kendi sevdiği eşyalardan birini vermesi gerektiğini söyleyebilir ve eşyasını verdikten sonra karşı tarafın ne kadar mutlu olduğuna karşı onu bilinçlendirebilirsiniz.
- Arkadaş gruplarına katılmasını sağlayın.
Arkadaş grupları ve oyun ortamları çocukların eşyalarını paylaşmaları için harika alanlardır. Bu nedenle onu sık sık kalablık gruplara katılmaya teşvik edebilir ve farklı oyun arkadaşlarıyla eşleştirebilirsiniz. Böylece kendini yakın hissettiği yeni kişiler tanımasını sağlayarak hem sosyalleşmesine hem eşya takası yapmasına yardımcı olabilirsiniz.
- Ödüllendirme sistemi ve takvim kullanın.
Çocuğun kendine ait bir eşyayı başkasına vermesi teşvik edilmesi ve ödüllendirilmesi gereken bir davranıştır. Yaptığının doğru olduğunu anlayan bir çocuğun kendine olan inancı ve öz güveni artış gösterir. Bu da ilerleyen dönemde benzer alışkanlıkları daha kolay tekrarlamasını sağlar.
Bir çocuktaki paylaşım olgusunu geliştirmek zaman ve emek isteyen bir iştir. Ayrıca süreç içinde onu aşırı zorlamak ve özellikle çok direttiği konular üzerinde fazla durmak onun için faydadan ziyade zararlı olabilir. Bu nedenle genel olarak sabırlı olmanız, ona rahat bir ortam sunmanız ve paylaşma duygusunu yavaş yavaş teşvik etmeniz çok daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
Oyuncaklarını Paylaşmayan Çocuğa Bu Davranış Nasıl Öğretilir?
Özellikle yaşı çok küçük olan bir çocuk, çok sevdiği oyuncakları paylaşma konusunda fazla isteksiz olabilir. Bu durum “Oyuncak paylaşmayan çocuğa nasıl davranmalı” sorusuna daha özel bir yanıt vermeyi gerektirir. Bazı oyuncakları üzerinde aşırı korumacı olan bir çocuğa özel alan tanımak ve onu paylaşım duygusuna yavaş yavaş alıştırmak daha doğru bir yaklaşımdır. Bu sırada ona oyuncaklarını neden vermek istemediğini sorarak duyguları hakkında fikir sahibi olabilir ve aldığınız yanıta bağlı olarak duruma özel teşvik sistemleri geliştirebilirsiniz.
Burada deneyebileceğiniz en faydalı adım paylaşım süresini sınırlandırmaktır. Çünkü favori oyuncağını paylaşmaya yeni alışan bir çocuk genellikle bunun kısa sürmesini ister. Bu sırada adaletli olmak için onun da başka birinin oyuncağı ile oynamasına izin verebilir ve zamanla bu süreyi biraz daha uzun tutmaya başlayabilirsiniz. Bir diğer eğitici teknik ise oyun saatlerine puzzle, oyun hamuru, oyun kitabı gibi paylaşımlı oyuncakları dahil etmektir. Çok sayıda parçadan oluşarak birden fazla çocuğun aynı anda oynamasına elverişli olan Karavan Kids oyuncakları size bu adımda büyük fayda sağlayabilir.
Hem çocuğunuzdaki paylaşım duygusunu pekiştirmek hem de onun sağlıklı, kaliteli, eğitici eylemlerde bulunduğundan emin olmak isterseniz; Karavan Kids’in renk renk oyuncak çeşidini inceleyerek sepetinizi oluşturmaya başlayabilirsiniz.