Çocuklarda konsantrasyon azlığı yani odaklanma sorunu uzun ya da kısa vadeli bir durum olabilir. Konsantrasyonun az olması vadesinden bağımsız olarak çocuklar için öğrenmenin zorlaşacağı anlamına gelir. Çocukluk döneminde öğrenmenin zorlaşması günlük yaşamı ve hatta sosyal bağları etkiler. Çocukların konsantrasyonunu olumsuz etkileyen çevresel faktörleri değiştirmek ya da tamamen ortadan kaldırmak her zaman mümkün değildir. Ancak çocukların dikkat dağıtıcı unsurları görmezden gelmesine, konsantrasyonun artmasına ve daha verimli bir öğrenme süreci yaşamasına yardımcı olmak mümkündür. Konsantrasyon arttırıcı oyunlar sayesinde çocukların dikkat süresini keyifli bir şekilde artırmak mümkündür.
Çocuklarda Odaklanma Nasıl Geliştirilir?
Çocukların odaklanma süresi yaş ile birlikte artar. Hangi yaşta hangi dikkat süresinin ideal olduğunu bilmek konsantrasyon artırıcı etkinlikler ve oyunlar planlamak açısından önemlidir.
- 2 yaşındaki çocuklarda dikkat süresi 4 -6 dakika arasında,
- 3 yaşındaki çocuklarda dikkat süresi 6 ila 8 dakika,
- 4 yaşındaki çocuklarda dikkat süresi 8 ila 10 dakika,
- 5-6 yaşındaki çocuklarda dikkat süresi 12 ila 18 dakika aralığındadır.
Çocuklarda dikkat süresi altta yatan tıbbi durumlara, çocuğun gelişim süreçlerine ya da duygusal ve sosyal becerilerine bağlı olarak değişebilir. İyi haber ise çocuklarda odaklanmanın geliştirilebilir olmasıdır. Çocukların dikkat sürelerini iyileştirmek onların gelecek yaşamlarına büyük bir katkı sağlar. Dikkat süresinin artması duygusal becerilerinden çalışma hafızalarına kadar pek çok açıdan faydalıdır. Çocukların akademik yaşamı ilerledikçe odaklanma sürelerinin artması gerekir. Çocuğun dikkat süresi yaşına ve akranlarına kıyasla daha azsa bunu artıracak çeşitli planlamalar yapılabilir.
Dikkat dağıtıcı unsurların ortadan kaldırılması çocukların konsantrasyonlarının dağılmasının önüne geçmeye yardımcı olur. Oyuncaklar, televizyon, bilgisayar ya da tablet çocuklar için önemli dikkat dağıtıcılar arasında yer alır. Konsantrasyon arttırıcı oyunlar oynansa bile bu esnada dikkati dağıtacak diğer oyuncakların çocuğun görebileceği bir yerde olmamasına özen gösterilmelidir.
Mola sürelerinin verimli bir şekilde planlanması da çocukların dikkat sürelerinin artması açısından önemlidir. Çocukların uzun süre oturmalarını gerektirecek aktivitelerden sonra hareket etmeleri gerekir. Zıplamak, koşmak ve dans etmek uzun bir hareketsizlik sonrasında çocukların bastırılmış enerjilerini atmalarını ve bir sonraki odaklanma seansına daha hazır olmalarına yardımcı olur.
Odaklanma süresini artırmak için çocuk özelinde planlama yapılması önerilir. Bazı çocukların odaklanmak için net bir sessizliğe ihtiyacı varken bazı çocuklar için gürültülü bir ortamda çalışmak daha verimlidir. Ders çalışırken müzik dinlemek dikkat dağıtıcı bir unsur olabileceği gibi tam tersi dikkat artırıcı bir unsur da olabilir.
Düşük dikkat süresi olan çocuklar için yapılan dikkat arttırıcı etkinlikler adım adım planlanmalıdır. Belirlenen hedef süreye adım adım yaklaşılması daha sağlıklıdır. Dikkat süresini artırmak için kitap okuma etkinliği yapılıyorsa her gün birkaç cümle, paragraf ya da sayfa ekleyerek ilerlemek etkili sonuç almaya yardımcı olur.
Dikkat Geliştirici Oyunlar Nelerdir?
Çocuklar için konsantrasyon arttırıcı oyunları bulmacaları hafıza oyunları, süreli oyunlar ve hikâye tabanlı oyunlar olarak sıralamak mümkündür:
Hafıza Oyunları
Sayı dizilerini hatırlamak, görselde saklı objeyi bulmak, iki görsel arasındaki farkı bulmak gibi hafıza odaklı oyunlar çocukların konsantrasyon sürelerinin artmasına yardımcı olur. Hafıza tabanlı oyunlar beyin bağlantılarını güçlendirmeye ve beynin işlevini desteklemeye yardımcı olurken grup etkinlikleri olarak planlandığı zaman oldukça eğlenceli aktivitelere de dönüşür.
Süreli Oyunlar
Çocukların zaman yönetimini öğrenmesi de konsantrasyonlarını daha verimli kullanmaları ve artırmaları noktasında faydalıdır. Oyunlar ve aktiviteler için zaman sınırlaması getirilmesi çocukların kısıtlı zamanda daha iyi odaklanmalarına yardımcı olur. Bil bakalım kim ya da Pictionary gibi oyunlarda süre sınırlaması motivasyonu artırırken çocukların konsantrasyonunu geliştirir ve zaman yönetimi farkındalıklarını da destekler.
Hikâye Tabanlı Oyunlar
Günlük rutinde okunan hikâyelere dair soruların yer aldığı küçük testler çocukların hikâyeleri daha dikkatli dinlemesine yardımcı olur. Hikâye tabanlı bir başka öneri ise çocukların dinledikleri hikâyelere yeni bir son yazmalarına izin vermektedir. Bu sayede çocuk kendi kurgusunu yapmak için hikâyeyi daha dikkatli dinler, üstelik bu tür oyunlar yaratıcılığı da destekler.
Bulmacalar
Çocukların konsantrasyonlarını artırmalarına yardımcı olacak bir diğer oyun türü de bulmacalardır. Kelime bulmacalarından rubik küpe sayısal bulmacalardan fiziksel mekanizma çözmeye dayalı bulmacalara kadar tüm seçenekler çocukların konsantrasyonunu artırmaya yardımcı olur.
Hangi Etkinlikler Çocukların Konsantrasyonu Arttırır?
Çocuklar için dikkat arttırıcı etkinlikler hem mevcut gelişimleri hem de ilerleyen dönemlerdeki akademik başarıları açısından büyük öneme sahiptir. Oyun türlerinin yanı sıra fiziksel aktivitelerin odakta olduğu etkinlikler de çocukların dikkatini artırmaya yardımcı olur.
Çocukların ilgi duydukları bir spor dalına teşvik edilmeleri konsantrasyonlarını artırmanın yanı sıra koordinasyonlarını, detaylara dikkatlerini ve takım çalışması becerilerini de artırır. Dans etmeleri için onları motive etmek özellikle kareografili dans kurslarında çocukların hafızalarını geliştirmelerine de katkı sunarken ritme ve zamanlamaya karşı dikkati de artırır.
Günümüzde yoga her yaştan insanın hayatına çeşitli farkındalıklar ekleyen bir fiziksel aktivitedir. Çocukların hareketlerine odaklanmasını öğrenmeleri, nefeslerini kontrol edebilmeleri açısından etkili olan yoga aynı zamanda farkındalığı yüksek sakin bireyler olmalarına yardımcı olur.
Müzikli ya da talimatlı etkinlikler çocukların odaklanmasını desteklemeye yardımcı olur. Yeşil ışık kırmızı ışık oyunu, don ateş oyunu, sandalye kapmaca gibi çocukların kalabalık gruplar hâlinde yapacakları etkinlikler de konsantrasyonlarının artmasını sağlamak açısından etkilidir.
Parkur oyunları da çocuklar için dikkat arttırıcı etkinlikler arasında yer alır. Çocukların fiziksel koordinasyonunu geliştiren, ayrıntılara dikkat etmesini sağlayan ve problem çözme becerilerini destekleyen parkur oyunları eğlenceli ve dikkat artırıcı etkinlikler olarak bilinmektedir.
Sihirbazlık gösterilerinin çocuklar için harika bir dikkat artırıcı etkinliğe dönüşebileceğini biliyor muydunuz? Sürekli olarak bir sihirbazlık gösterisi bulmak zor olsa da evde çocuklar için ufak organizasyonlar yapmaya yetecek kadar sihir malzemesi fazlasıyla yeterlidir. Çocuklar arkadaşlarıyla birlikte eğlenceli zaman geçirirken hem sihirbazlık gösterilerini çözmeye odaklanırlar hem de kendi gösterilerini yapabilmek için çalışırlar. Çocuklar sihirbazlık numaraları öğrenmeye çalışırken el-göz koordinasyonları, zamanlama ve ritim duyguları da gelişir.
Masa oyunları da çocuklar için popüler dikkat arttırıcı etkinlikler arasında yer alır. Satranç ve dama başta olmak üzere masa oyunları özellikle kapsamlı faydaları ile dikkat çeker. Çocukların arkadaşlarıyla birlikte keyifli zaman geçirirken aynı zamanda stratejik düşünmelerini destekleyen, çoklu öğeye dikkati artıran, sabırlı olmaya teşvike den ve sosyal becerileri destekleyen masa oyunlu etkinliklerdir.